Stres
Stres, większości ludzi jawi się jako bardzo nieprzyjemny stan emocjonalny związany z przykrymi zjawiskami, przeżyciami i trudnościami życia codziennego.
Stres możemy określać jako:
- bodziec,
- reakcję,
- relację.
Stres jako bodziec
Stres wywołuje każda zmiana w otoczeniu fizycznym i środowisku społecznym człowieka, wymagająca jego reakcji i adaptacji do zmieniających się warunków. Nieważne czy w naszym życiu i otoczeniu zmienia się coś na lepsze czy na gorsze, ważne, że się zmienia, więc musimy poświęcić nieco energii na dostosowanie się do tej zmiany.
Stres jako reakcja
Stres to sytuacja zagrożenia powodująca wystąpienie reakcji obronnej w postaci przyjęcia postawy do obrony, podjęcia walki lub ucieczki przed zagrożeniem. To tak zwany „syndrom lać czy wiać”. Jeśli coś nam zagraża, nasze ciało nieświadomie i często niezależnie od naszej woli reaguje i przygotowuje się albo do walki albo do ucieczki.
Stres jako relacja
Stres to sytuacja zagrożenia powodująca wystąpienie reakcji obronnej w postaci przyjęcia postawy do obrony, podjęcia walki lub ucieczki przed zagrożeniem. To tak zwany „syndrom lać czy wiać”. Jeśli coś nam zagraża, nasze ciało nieświadomie i często niezależnie od naszej woli reaguje i przygotowuje się albo do walki albo do ucieczki.
Typy reakcji na stres
- Dystres jest reakcją organizmu na zagrożenie, utrudnienie lub niemożność realizacji ważnych celów i zadań człowieka, pojawia się w momencie zadziałania bodźca, czyli stresora.
- Eustres to stres pozytywnie mobilizujący do działania.
- Neustres to bodziec dla danej osoby neutralny w działaniu, chociaż dla innych bywa on eustresowy lub dystresowy.
Przebieg reakcji stresowej
Reakcja stresowa zwykle przebiega poprzez trzy stadia:
Stadium alarmowe: do organizmu dociera informacja o problemie, następuje mobilizacja sił.
W tym stadium występują dwie fazy:
– faza szoku: pojawiają się problemy związane z działaniem stresora,
– faza przeciwdziałania szokowi: pojawiają się typowe objawy stresu , następuje mobilizacja sił, podejmowane są próby radzenia sobie z problemem.
Stadium odporności: szok związany z wystąpieniem problemu ustąpił, psychika i organizm zaczynają dobrze znosić działanie stresora, stają się jednak mniej odporne na inne, mniejsze zagrożenia, które wcześniej nie były zauważane.
Stadium wyczerpania: pojawia się, gdy nie potrafimy poradzić sobie z problemem, stres oddziałuje na nas zbyt silnie lub zbyt długo. W tym stadium pojawiają się także wszystkie negatywne dla zdrowia efekty stresu, jak rozregulowanie funkcji fizjologicznych (np. biegunka czy bezsenność), rozwój chorób związanych ze stresem i inne.
Agnieszka Głogowska
